تفاوت مبایعه نامه و قولنامه چیست؟

تفاوت مبایعه نامه و قولنامه چیست؟ تفاوت این دو مفهوم را می توان با تعریف آنها دریافت. قولنامه توافقی ابتدایی بین طرفین است که تعهدات آنها را برای انجام معامله در آینده مشخص می کند. در حالیکه، مبایعه نامه قراردادی رسمی و قطعی است که در ان جزئیات معامله دقیق قید شده و به امضای طرفین می رسد. این قرارداد اعتباری قانونی دارد؛ بر اساس آن مالکیت مال به صورت قانونی به خریدار منتقل می شود و طرفین ملزم به رعایت تعهدات مندرج در آن هستند. اما در قولنامه این ویژگی ها مطرح نیست. وکیل ملکی در مشهد، تهران یا سایر شهرها بهترین مرجع یا راهنما برای تنظیم و تفسیر بهتر قوانین و مقررات این قراردادهاست.

قولنامه چیست؟

قولنامه یک قرارداد عادی بین طرفین معامله است که در زمانی که افراد قصد خرید یا فروش مالی را دارند ولی مقدمات آن فراهم نیست تنظیم می شود. در این قرارداد طرفین متعهد می شوند تا در زمان و مکان مشخصی حاضر شوند و با شرایط تعریف شده در قرارداد (نحوه پرداخت وجه، مکان نهایی کردن معامله و…) معامله را انجام دهند.

با توجه به تعریف قولنامه ویژگی های این قرارداد را می توان در این موارد خلاصه کرد:

• امکان تنظیم توسط افراد عادی بدون نیاز به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی
• قابل ارائه در دادگاه جهت دفاع یا اقامه دعوا
• امکان ادعای تردید و انکار آن

مبایعه نامه و ویژگی های آن چیست؟

مبایعه نامه یا بیع نامه قراردادی است که در آن بیع انجام شده است. بیع به لحاظ لغوی به معنای فروش مال خود به دیگری است. و به عبارتی مالی است که به عوض معلوم به دیگری فروخته می شود. با توجه به این مفاهیم می توان مبایعه نامه را اینگونه تعریف کرد:

قراردادی تنظیم شده بین طرفین (خریدار و فروشنده) که بر اساس آن در قبال دریافت بهاء، قیمت یا عوض، مالی فروخته می شود و در ان تعهدات و توافق های دو طرف نسبت به یکدیگر مکتوب می شود.

با توجه به تعریف مبایعه نامه ویژگی های این قرارداد را می توان به صورت زیر برشمرد:

• ثبت جرایم دو طرف در شرایط عدم رعایت تعهدات
• قید شدن اطلاعات کامل کالا در متن
• عدم امکان فسخ
• امضا دو طرف معامله به همراه مسئول و دو شاهد

تفاوت مبایعه نامه و قولنامه

تفاوت بین مبایعه نامه و قولنامه را می توان با توجه به تعاریف ارائه شده از هر یک از این مفاهیم دریافت کرد. در این بخش به بررسی بیشتر تفاوت این دو مفهوم می پردازیم.

1. ماهیت (عملکرد) مبایعه نامه و قولنامه

اولین تفاوت بین این دو مفهوم با توجه به ماهیت و تعاریف ذکر شده قابل بررسی است. با توجه به آنچه ذکر شد، قولنامه یک توافق اولیه است که الزام و تعهد به تنظیم مبایعه نامه در آینده را در بر می گیرد. در حالیکه مبایعه نامه قرارداد یا سندی است که از همان ابتدا رسمی و تعهد به مندرجات آن الزامی است. در این سند تمام جزئیات یک معامله تعیین می شود و با امضای دو طرف تایید قانونی می گردد.

2. اعتبار قانونی

با توجه به تعریف مبایعه نامه، این مفهوم به عنوان یک سند رسمی و معتبر شناخته می شود . با توجه به اینکه این سند در دفاتر اسناد رسمی ثبت می شود، اعتبار قانونی دارد و از این منظر اجرای آن ضروری است. به عبارتی، هر یک از طرفین این قرارداد موظف به رعایت تعهدات مندرج آن هستند. در صورت عدم توجه یکی از طرفین، طرف دیگر می تواند ضمن مراجعه به مراجع قانونی، حقوق خود را از این مرجع پیگیری و در صورت نیاز درخواست جبران خسارت نماید.

 این مفهوم به لحاظ قانونی اعتبار بالاتری دارد. به همین دلیل جایگزین مطمئن تری به جای قولنامه است. مبایعه نامه را می توان در دفاتر اسناد رسمی ثبت و هولوگرام رسمی و کد رهگیری دریافت کرد. همین ویژگی اطمینان طرفین معامله را افزایش می دهد. این در حالی است که قولنامه سند رسمی شناخته نمی شود. بلکه توافقی اولیه است که برای عقد قرارداد اصلی تنظیم می شود. بنابراین، الزام قانونی ندارد. در این قرارداد گرچه می توان در صورت عدم رعایت تعهدات مندرج در آن از سوی یک طرف پیگیری حقوقی و جبران خسارت کرد، اما روند آن پیچیده تر و طولانی تر است.

3. تعهدات مبایعه نامه و قولنامه

یکی دیگر از مواردی که می توان در تفاوت مبایعه نامه و قولنامه ذکر کرد، تعهدات و ماهیت این دو مفهوم است. بر اساس این فاکتور، مبایعه نامه ماهیتا سندی است قطعی و رسمی، اما قولنامه توافق اولیه و پیشنویسی است که به رسمیت شناخته نمی شود.

با تنظیم مبایعه نامه تعهدی قانونی برای انتقال مال از فروشنده به خریدار ایجاد می شود. در مقابل خریدار نیز متعهد به پرداخت مبلغ توافق شده می گردد. در حالیکه، این تعهد در قولنامه به شکل دیگری تعریف می شود. تنظیم قولنامه تعهدی را برای طرفین جهت انجام معامله در آینده ایجاد می کند. این مفهوم بیانگر تعهدی مقدماتی است که در آن طرفین برای انجام معامله اصلی در زمان و شرایطی معین شده توافق می کنند. بنابراین، تنظیم ان الزاما به معنای انتقال مالکیت نیست.

4. هزینه های تنظیم و ثبت اسناد

بخشی دیگر از تفاوت قولنامه و مبایعه نامه به هزینه های تنظیم و ثبت این اسناد مربوط می شود. این هزینه ها در مورد قولنامه به عهده طرفی است که این سند را تنظیم یا تهیه می کند. در حالیکه در مورد مبایعه نامه هزینه های ذکر شده بین خریدار و فروشنده به طور مشترک تقسیم می شود.

5. شرایط فسخ، از تفاوت های دیگر قولنامه و مبایعه نامه

شرایط فسخ از فاکتورهای دیگری است که در موضوع تفاوت مبایعه نامه و قولنامه می توان به آن اشاره کرد. با توجه به تعریف هر یک از این دو مفهوم می توان متوجه شد که شرایط فسخ قولنامه آسان تر از مبایعه نامه است. فسخ مبایعه نامه نیاز به دلایل محکمه پسند، حکم و تایید دادگاه دارد؛ در حالیکه، شرایط فسخ قولنامه در این سند ذکر می شود. طرفین می توانند بدون نیاز به مداخله دادگاه، ضمن توافق با یکدیگر و البته بر اساس مندرجات قید شده در این قرارداد معامله را فسخ کنند.

در پایان، تفاوت مبایعه نامه با قولنامه

در یک نتیجه کلی می توان تفاوت مبایعه نامه و قولنامه را در سه فاکتور اصلی ماهیت حقوقی،اعتبار قانونی و الزام رعایت تعهدات خلاصه کرد. با توجه به این معیارها، مبایعه نامه سندی رسمی و قطعی است که اعتبار قانونی دارد و هر یک از طرفین این قرارداد موظف به رعایت تعهدات مندرج آن هستند. در حالیکه، قولنامه پیش نویس یا قرارداد اولیه ای است که الزام قانونی ندارد. تنظیم این قرارداد طرفین را متعهد به انجام کاری در اینده می کند. فسخ این قرارداد با توافق طرفین امکانپذیر است، اما فسخ مبایعه نامه به تایید و حکم دادگاه نیاز دارد. با توجه به موارد ذکر شده مبایعه نامه ارزش حقوقی بالاتری دارد. برای تنظیم این سند قانونی از گروه حقوقی نیکراه می توانید مشاوره دریافت کنید.

سوالات متداول در مورد فرق مبایعه نامه و قولنامه

اعتبار مبایعه نامه بیشتر است یا قولنامه؟

با توجه به اینکه مبایعه نامه در دفاتر اسناد رسمی ثبت می شود به عنوان یک سند رسمی و قانونی محسوب می شود و نسبت به قولنامه اعتبار بالاتری دارد.

مبایعه نامه بهتر است یا قولنامه؟

تا زمانی که هر یک از آنها در جای خود استفاده شوند نمی توان یکی را بر دیگری برتری داد. اما با توجه به تفاوت مبایعه نامه و قولنامه و تعاریف این دو مفهوم می توان بیان کرد اعتبار مبایعه نامه به عنوان یک سند رسمی بیشتر است. به همین دلیل جایگزین مطمئن تری به جای قولنامه است.