قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان

مسئله تقسیم ارث به ویژه در خانواده های بزرگ و زمانی که دارایی های قابل توجهی وجود دارد، اغلب منجر به اختلافات و چالش های حقوقی می شود. در ایران، قوانین ارث بر اساس فقه اسلامی و قانون مدنی تنظیم شده است و در طول سال های گذشته به رغم وجود شایعات کذب، تغییرات چندانی در آن صورت نگرفته است. در این مقاله، به بررسی آخرین تغییرات در قوانین تقسیم ارث بین فرزندان و نکات مهمی که باید در این زمینه بدانید، خواهیم پرداخت.

قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان تاکنون تغییرات اساسی در آن در قانون اساسی ایران صورت نگرفته است و همچنان سهم الارث پسران دو برابر دختران است.

در عین حال که شما شاید اطلاعات کمی در مورد این قانون داشته باشید اما از جزئیات و استثنائات بی خبر باشید که در این بین مشاوره گرفتن از بهترین وکیل مشهد می تواند شما را از زوایای پنهان این قانون آشنا کند.

ماترک یا ارثیه چیست؟

زمانی که فردی فوت می‌کند، اموال و دارایی‌های او بر اساس قانون ارث بین وراث تقسیم می‌شود. مگر اینکه متوفی قبل از مرگ، در وصیت‌نامه نحوه تقسیم اموال خود را مشخص کرده باشد. در این صورت، وصیت‌نامه و دیون متوفی بر قوانین ارث مقدم هستند. نزدیک‌ترین وراث به ترتیب فرزندان، پدر و مادر هستند و سپس سایر بستگان.

شایعات و قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان

در این بخش به حالت های متفاوتی که ممکن تقسیم ارث بین فرزندان و بازماندگان متوفی بوجود آید می پردازیم:

• قانون ارث در اسلام از گذشته تا کنون مبنی بر دو برابر بودن سهم الارث پسر نسبت به دختر بوده است. این حکم شرعی از بدو پیدایش قانون اسلامی تا به امروز بدون تغییر باقی مانده است. لذا تمامی اخبار و شایعاتی که از تغییر در این قانون حکایت می‌کنند، فاقد هرگونه سندیت قانونی بوده و کذب محض می‌باشند.
• اگر تمامی فرزندان متوفی از یک جنس باشند یعنی همه یا پسر باشند یا دختر، ارث به صورت مساوی بین آنها تقسیم می شود.
• اگر فقط یک فرزند وجود داشته باشد تمام ماترک به او تعلق می گیرد.
• طبق قانون مدنی، در صورتی که فرد متوفی دارای پدر، مادر و چندین دختر باشد، یک ششم از ماترک به پدر، یک ششم به مادر تعلق می‌گیرد و دو سوم باقیمانده به طور مساوی بین دختران تقسیم می‌شود.
• اگر متوفی یک دختر به همراه پدر و مادر داشته باشد، یک ششم از ارث به پدر و یک ششم به مادر میرسد و سه ششم هم به دختر می رسد. آن یک بخش باقیمانده هم یک پنجم به پدر و یک پنجم به مادر می رسد و مابقی به دختر.
• اگر وارثان متوفی شامل پدر و مادر و پسر و دختر باشند، یک ششم از ارث به پدر و یک ششم به مادر می رسد. مابقی بین پسر و دختر تقسیم می شود که پسر دوبرابر دختر ارث می برد.
• اگر شخص فوت شده فقط یک پدر و یک دختر داشته باشد، یک ششم به پدر میرسد و نصف میراث به دختر. سپس مابقی اموال به صورت یک چهارم ب پدر و سه چهارم به دختر تقسیم می شود.

پسر و دختر چگونه از مادر ارث می برند؟

طبق قوانین ارث، سهم الارث پسران دو برابر سهم الارث دختران است. این قاعده هم برای متوفی مرد و هم برای متوفی زن صدق می‌کند. سایر شرایط و ضوابط تقسیم ماترک نیز برای دختران به همان صورتی که برای پسران اعمال می‌شود، قابل اجرا است.

چه راهکاری برای مساوی کردن ارث بین دختر و پسر وجود دارد؟

برای تقسیم مساوی‌تر دارایی‌ها بین دختر و پسر، می‌توانید وصیت‌نامه رسمی تنظیم کنید. با این کار، تا یک سوم اموال‌تان را می‌توانید به دلخواه خود بین وراث تقسیم کنید. یعنی می‌توانید این یک سوم را به طور مساوی بین فرزندانتان تقسیم کنید. اما برای دو سوم باقی‌مانده، قانون ارث حاکم است و سهم پسر دو برابر دختر خواهد بود.

به عبارت ساده‌تر: با وصیت‌نامه، شما می‌توانید تا حدی در تقسیم اموال‌تان دخالت کنید و سهم دختر را به پسر نزدیک‌تر کنید. اما به طور کامل نمی‌توانید قانون ارث را تغییر دهید.

تقسیم ارث بین فرزندان مطابق قانون (فرمول تقسیم ارث)

اگر بخواهیم یک فرمول برای میزان ارث بین فرزندان مشخص کنیم به این صورت است که ابتدا باید ببینیم متوفی چقدر ارث و ماترک دارد و سپس این مقدار ارث را تقسیم بر سهم فرزندان (دختر 1 سهم و پسر 2 سهم) کنیم تا سهم پسر و دختر از میزان ارثیه مشخص شود.

نکات مهم در قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان

در این بخش به توضیح نکات و استثنائات قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان می پردازیم:

• در صورتی که متوفی یک فرزند داشته باشد و نوه یا نوه‌هایی نیز وجود داشته باشند، مطابق قوانین ارث، کل اموال متوفی به فرزند وی تعلق می‌گیرد و نوه‌ها از ارث محروم خواهند شد.
• اگر متوفی فرزند زنده ای نداشته باشد، ارث او به نوه ها می رسد. در این بین نوه پسر نیز دو برابر نوه دختر سهم میبرد.
• اگر شخص فوت شده همسر داشته باشد و همسر او زنده باشد یک هستم از اموال به او می رسد
• اگر متوفی فقط یک فرزند داشته باشد که این فرزند قبل از پدرش فوت کرده باشد به نوه ها ارثی تعلق نمیگیرد مگر اینکه متوفی فرزند دیگری غیر از فرزند فوت شده خود داشته باشد.

سخن پایانی قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان

مطابق قوانین جاری و قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان، سهم الارث پسران دو برابر دختران تعیین شده است. شایعات و اخبار منتشر شده در خصوص تغییرات اخیر در قوانین ارث، فاقد اعتبار بوده و تاکنون هیچ اصلاحیه‌ای در این زمینه تصویب نشده است. با این حال، در شرایط خاص و با توجه به تعداد وارثان دختر نسبت به پسر، امکان تعدیل سهم الارث و نزدیک شدن آن به برابری وجود دارد.

همچنین متوفی با وصیت کردن می تواند یک سوم اموال خود را بصورت مساوی بین دختر و پسر تقسیم کند اما بقیه اموال بر اساس قانون تقسیم خواهد شد.

سوالات متداول قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان

آیا سهم الارث بین دختر و پسر تغییر کرده است؟

خیر تغییری نکرده و سهم پسر دوبرابر دختر است.

اگر شخص فوت شده علاوه بر همسر و فرزند زنده، خواهر و برادر هم داشته باشد به آنها ارث تعلق میگیرد؟

خیر، اگر همسر یا فرزند زنده وجود داشته باشد تمام ارث با سهم مشخص به آنها میرسد.

آیا با وصیت نامه میتوان تمام ارث را به نسبت مساوی بین فرزندان دختر و پسر تقسیم کرد؟

با وصیت نامه فقط یک سوم اموال را میتوان به نسبت مساوی تقسیم کرد.