مجازات توهین به مقدسات، با توجه به شدت اهانت تعیین می شود؛ بعضی از مراتب توهین به مقدسات، باعث کفر و ارتداد می شوند و مجازات آنها اعدام است و برخی دیگر باعث حبس می گردند. کسی که به صورت ناخواسته اقدام به اهانت به مقدسات کند، می تواند برای دفاع از خود و افزایش شانس تبرئه شدن، از بهترین وکیل مشهد یا شهرهای دیگر کمک بگیرد.
توهین به مقدسات یعنی چه؟
توهین به مقدسات اسلام و انبیا عظام یا ائمه طاهرین (موضوع ماده ۵۱۳ قانون تعزیرات) توهین به مقدسات، اقداماتی هستند که به صورت آگاهانه، باعث بی احترامی به شخصیت ها، اعتقادات و نمادهای مقدس دینی شوند. منظور از ائمه طاهرین:
۱. دوازده امام (ع) می باشند که مورد قبول شیعیان اثنی عشری هستند.
۲. منظور از ائمه عظام، هر یک از ۱۲۴ هزار پیامبر شناخته شده الهی می باشند.
۳. منظور از مقدسات اسلامی، یعنی ضروریات دین که انکار آن ها انکار دین قلمداد می گردد مثل موارد زیر، از جمله مقدسات هستند که توهین به آنها مجازات در پی دارد:
- ذات خداوند
- قرآن
- پیامبر اسلام
- امامان
- سایر پیامبران عظام
- مکان ها و زمان های مقدس
- مراجع تقلید و فقها
باید توجه داشت مقدمات با محترمات اشتباه گرفته نشود،پدر و مادر و روحانی و… جز محترمات هستند نه مقدسات. طبق نظر اداره کل حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره ۴۰۵/۱۴۰۰/۷ منظور از مقدسات اسلام در ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ اشخاص اشیا و اموری از که جز ارکان یا ضروریات دین اسلام باشد و انکار آنها مستلزم انکار دین و اهانت به آنها مستلزم اهانت به اساس دین اسلام باشد و تمام مذاهب اسلامی در مقدس بودن آنها اتفاق نظر داشته باشند همانند ذات احدیت قرآن مجید پیامبر اکرم کعبه و غیره.
بنابراین اموری را که هرچند بر اساس موازین اسلامی قابل احترام و با ارزشند اما نمی‌توان آنها را مقدس شمرد در تعریف مقدسات اسلام جای نمی‌گیرند همانند پدر و مادر، معلم، آبروی مومن، قبور و غیره بر این اساس و با عنایت به تفسیر مضیق نصوص کیفری مراجع تقلید هرچند قابل احترام و تکریم اند اما توهین به آنها به طور خاص جرم انگاری نشده است و مشمول عمومات توهین به افراد در قوانین کیفری است.بند ۸ ماده ۶ قانون مطبوعات اهانت به دین مبین اسلام و مقدسات آن و همچنین اهانت به مقام معظم رهبری و مراجع مسلم تقلید که توهین به مراجع مسلم تقلید را مستقل از مقدسات اسلام ذکر کرده است موید این برداشت است.
توهین به مقدسات چه مجازاتی دارد؟
در جامعه اسلامی ما، مقدسات ارزش و احترام زیادی دارند؛ به همین دلیل در قانون برای توهین به مقدسات، دو نوع مجازات در نظر گرفته شده است.
- در ماده 262 قانون مجازات اسلامی به مجازات سب النبی (دشنام و توهین به پیامبر) اشاره شده است: “هر کس پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله وسلم و یا هریک از انبیاء را دشنام دهد یا قذف کند ساب النبی است و به اعدام محکوم می شود.”
- توهین به مقدسات اسلام و پیامبران و امامان یا حضرت فاطمه (س)، در صورتی که شامل سب النبی نباشد، حبس از یک تا پنج سال است. به این موضوع در ماده 513 قانون مجازات اسلامی اشاره شده است.
مجازات توهین به مقدسات در فضای مجازی
مجازات توهین به مقدسات در فضای مجازی به دو صورت تعیین می شود:
هستند متاسفانه افرادی و یا بهتر است بگوییم مرتکبان جرم در فضاهای مجازی از جمله تلگرام، واتساپ، اینستاگرام که با تشکیل گروه‌های مجازی یا پیج‌های عمومی با هدف اهانت به مقدسات استفاده می کنند که شیوه عمل این اشخاص در قالب تحریک ترغیب افراد در قالب گفتار نوشتار، انتشار پست، صوت عکس و فیلم می‌باشد. اگر عمل انجام شده مصداق ساب النبی باشد، طبق ماده 262 قانون مجازات اسلامی، مجازات آن اعدام است.
اگر توهین به مقدسات، ساب النبی محسوب نشود، طبق ماده 513، از یک سال تا پنج سال حبس دارد. بنابراین با توجه به اینکه وفق ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی تعزیرات در مورد ارتکاب جرم توهین به مقدسات مطلق بوده و هم از طرفی قانون جرایم رایانه‌ای در مواد ۷۴۹ و ۷۵۰ قانون مجازات اسلامی نیز در این خصوص سکوت کرده است می‌توان مجازات مرتکبان این جرم در فضای مجازی را وفق ۵۱۳ تعیین کرد البته اگر عمل مرتکب مصداق سب النبی باشد مجازات مرتکب بر اساس ماده ۲۶۲ اعدام می‌باشد.
مصادیق محتوای توهین آمیز علیه مقدسات
توهین به مقدسات دینی اولین بار در قوانین مطبوعاتی پیش بینی شده بود به عبارتی قبل از انقلاب نیز مقدسات اسلامی به عنوان یکی از ارزش های اساسی مورد حمایت قانون گذار بود. در اصلاحات سال ۶۴، ماده ۲۶ قانون مطبوعات چنین مقرر کرد “هر کس به وسیله مطبوعات به دین مبین اسلام و مقدسات آن اهانت کند در صورتی که به ارتداد منجر شود حکم ارتداد در حق وی صادر و اجرا و اگر به ارتداد نینجامد طبق نظر شرع بر اساس قانون تعزیرات با وی رفتار خواهد شد.” و در نهایت در سال ۱۳۷۵ خلا در قوانین مجازات هم وفق ماده ۵۱۳ قانون تعزیرات پر گردید.
موارد زیر از نمونه های محتوای مجرمانه بر علیه مقدسات اسلامی محسوب می شوند:
- انتشار مطالب الحادی و برخلاف موازین اسلامی (بند 1 ماده 6 قانون مطبوعات)
- توهین به دین اسلام و مقدسات آن (بند 7 ماده 6 قانون مطبوعات، ماده 513 قانون مجازات اسلامی)
- اهانت به پیامبران یا امامان و حضرت فاطمه (س) (ماده 513 قانون مجازات اسلامی)
- تبلیغ به نفع گروه ها و حزب های مخالف اسلام (بند 9 ماده 6 قانون مجازات اسلامی)
- تبلیغ نشریه ها و رسانه های مخالف اسلام (بند 9 ماده 6 قانون مطبوعات)
- توهین به امام خمینی و تحریف کردن آثار ایشان (ماده 514 قانون مجازات اسلامی)
- توهین به مقام معظم رهبری و مراجع تقلید (بند 7 ماده 6 قانون مطبوعات)
توهین به مقدسات در کدام دادگاه بررسی می شود؟
به جرم توهین به مقدسات در دادگاه کیفری دو رسیدگی می شود؛ اما اگر توهین انجام شده، مصداق ساب النبی محسوب شود، با توجه به مجازات آن که اعدام است، برای رسیدگی و صدور حکم به دادگاه کیفری یک ارجاع می گردد.
جمع بندی؛ توهین به مقدسات
مجازات توهین به مقدسات دو نوع است، اگر اهانت عادی باشد، از یک سال تا پنج سال حبس دارد. اگر توهین انجام شده، شدید و از نوع ساب النبی باشد، مجازات آن اعدام است. ذات خداوند، قرآن، پیامبر اسلام و امامان از مقدسات دینی محسوب می شوند و توهین به آنها باعث مجازات می گردد. در صورت ارتکاب ناخواسته جرم توهین به مقدسات، توبه کنید و برای تبرئه شدن از این جرم، از وکلای متخصص گروه حقوقی نیکرا کمک بگیرید.
سوالات متداول؛ مجازات توهین به مقدسات
ساب النبی یعنی چه؟
قانونگذار در ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی تعزیرات مجازات مرتکب را مشروط به عدم شمول حکم ساب النبی دانسته است، از این رو این جرم حدی نیز باید به طور مجزا بررسی شود. با توجه به اینکه ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی دو مصداق برای سب النبی بیان شده است، یعنی قذف و دشنام و… دشنام به معنای زشت، فحش و لعن است بنابراین هرگاه گفتار یا نوشته‌ای دلالت بر این معانی داشته باشد سب محسوب می‌شود و هر اهانتی سب النبی نیست. گفتنی است سب در مفهوم عربی معنایی وسیع تر از فحش در مفهوم فارسی دارد، همچنین وصف عظام در ماده یک وصف احترامی است و شامل کلیه پیامبران الهی می‌گردد.
مجازات سب النبی چیست؟
مجازات سب النبی بر اساس ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی صبر کننده به مجازات حدی اعدام محکوم خواهد شد.
توهین به مقدسات در حالت مستی چه حکمی دارد؟
طبق ماده ۲۶۳ قانون مجازات اسلامی و تبصره آن هرگاه سب النبی در حالت مستی یا غضب یا به نقل از دیگری باشد و صدق اهانت کند موجب تعزیر تا ۷۴ ضربه شلاق می شود بنابراین توهین به مقدسات در حالت مستی و عدم هوشیاری، باعث مجازات تعزیری تا هفتاد و چهار ضربه شلاق می شود.
