آیا امکان اسقاط حق کسب و پیشه و سرقفلی وجود دارد؟

به طور کلی می توان گفت امکان اسقاط حق کسب و پیشه فقط در شرایطی خاص فراهم است. از جمله این موارد می توان به تغییر شغل مستاجر، تعدی و تفریط ملک، عدم پرداخت اجاره و انتقال به غیر اشاره کرد که در تمامی این شرایط مالک می تواند نسبت به اسقاط حق کسب و پیشه و سرقفلی مستاجر اقدام کند. با توجه به پیچیدگی های قانونی خاصی که در این موضوع وجود دارد پیشنهاد می کنیم، پرونده خود را به بهترین وکیل مشهد بسپارید.

در چه شرایطی امکان اسقاط حق کسب و پیشه و سرقفلی وجود دارد؟

امکان اسقاط حق کسب و پیشه و سرقفلی فقط در شرایطی خاص فراهم است. در ماده 14 و 15 قانون روابط مالک و مستاجر این مورد ذکر شده که در 4 حالت مستاجر باید نسبت به تخلیه ملک اقدام و آن را تحویل موجر دهد. در این بخش این 4 مورد را به شما معرفی می کنیم.

• تغییر شغل مستاجر

اگر در قرارداد اجاره نامه یا سند سرقفلی عنوان شغلی خاصی ثبت شده باشد و مستاجر بدون اطلاع و رضایت مالک تغییر شغل دهد، تمامی حق و حقوق قانونی خود را از دست می دهد و موظف به تخلیه ملک می شود. در این شرایط قانون این حق را برای مالک قائل شده است که بدون پرداخت هزینه ای، نسبت به اسقاط سرقفلی و حق کسب و پیشه اقدام و ملک خود را پس بگیرد.

• انتقال به غیر توسط مستاجر

اگر در اجاره نامه ثبت شده باشد که مستاجر یا مالک سرقفلی، حق انتقال به غیر را مانند فروش و انتقال ندارد؛ اما فرد اقدام به این کار کند، مالک اصلی ملک، این حق دارد که با پرداخت نصف مبلغ حق سرقفلی به مستاجر (صاحب سرقفلی)، مغازه را تخلیه کند. به طور کلی اگر مستاجر بدون اجازه سرقفلی را به فرد دیگر واگذار کند، قانون برای مالک امکان اسقاط حق کسب و پیشه و سرقفلی را فراهم کرده است.

• تعدی و تفریط ملک

تعدی به معنی انجام اقداماتی است که فراتر از اختیارات مستاجر تلقی شده و اگر صاحب سرقفلی، تغییری غیر متعارف علیه ملک (مغازه) انجام دهد، قانون حق برخورد با او را دارد. به عنوان مثال اگر مستاجر در ساختار کلی ساختمان تغییر اساسی بدهد مالک می تواند نسبت تخلیه ملک اقدام به عمل بیاورد.

تفریط در موضوع اسقاط حق کسب و پیشه بسیار شبیه به تعدی ملک است. این موضوع به این معنی می باشد که صاحب سرقفلی با زیاده روی در یک موضوع یا انجام اقداماتی، موجب آسیب و خدشه به شهرت تجاری ملک می شود.

جالب است بدانید در صورت تعدی و تفریط ملک، مالک می تواند بدون پرداخت هزینه (مبلغ سرقفلی و حق کسب) اقدام به تخلیه کند.

• عدم پرداخت اجاره

از دیگر شرایطی که امکان اسقاط حق کسب و پیشه و سرقفلی را فراهم می کند، عدم پرداخت اجاره بها است. صاحب سرقفلی تا حداکثر 10 روز پس از مهلت تعیین شده در قرارداد باید اقدام به پرداخت مبلغ اجاره کند، در غیر این صورت مالک می تواند با ارسال اظهارنامه، درخواست دریافت اجاره بها را داشته باشد. در نهایت اگر تا سه ماه این مبلغ پرداخت نشود مالک می تواند از طریق دادگاه اقدام و ملک را تخلیه کند.

حق کسب و پیشه چیست و نحوه محاسبه آن به چه شکل است؟

در نظر بگیرید شخصی چند سال مستاجر ملکی با یک شغل مشخص باشد؛ به صورتی که افراد محلی در آن منطقه، او را با همان حرفه بشناسند و از او خرید کنند، اصطلاحا مشتری ثابت آن مغازه به شمار بروند. حال اگر در زمان تمام زمان قرارداد اجاره، مالک قصد واگذاری ملک را به فرد دیگری داشته و او هم شغل با فرد قبل باشد به طوری که مشتریان شخص قبل به او مراجعه کنند؛ مستاجر قبلی می تواند در زمان تخلیه ملک از مالک درخواست حق کسب داشته باشد.

برای محاسبه میزان حق کسب و پیشه، کارشناسان دادگستری بر اساس موارد مشخصی، مانند نوع شغل و اعتبار کسب شده اقدام به تعیین مبلغ می کنند. توجه کنید در صورتی که مستاجر اعمالی که گفته شد را انجام داده باشد و مالک اقدام اسقاط حق کسب و پیشه کرده باشد، مستاجر نمی تواند درخواست دریافت مبلغی تحت این عنوان کند.

سرقفلی چه تفاوتی با حق کسب و پیشه دارد؟

• حق کسب و پیشه به شکل خودکار و با توجه به قانون به وجود می آید؛ اما سرقفلی به درخواست و با توافق طرفین معامله (مالک و مستاجر) ایجاد می شود.
• سرقفلی در قانون سال 1376 بلافاصله پس از پرداخت مبلغ توسط مستاجر به مالک ایجاد می شود؛ اما حق کسب و پیشه به مرور زمان به وجود می آید.
• سرقفلی در سال 1376 یک قرارداد بین مالک و مستاجر است؛ اما حق کسب و پیشه امری قانونی می باشد.
• امکان اسقاط حق کسب و پیشه در زمان عقد قرارداد اجاره وجود ندارد؛ زیرا هنوز حقی به وجود نیامده است که به شود آن را حذف کرد؛ اما امکان اسقاط سرقفلی از ابتدای عقد قرارداد برای طرفین معامله فراهم است.

سخن پایانی؛ آیا امکان اسقاط حق کسب و پیشه فراهم است؟

به طور کلی حق کسب و پیشه و سرقفلی بسیار به هم شبیه هستند؛ اما به لحاظ قانونی تفاوت هایی با یکدیگر دارند. حق کسب و پیشه با توجه به اعتبار و نوع شغل تعیین می شود؛ اما میزان حق سرقفلی با توافق طرفین معامله یعنی مالک و مستاجر مشخص خواهد شد. امکان اسقاط حق کسب و پیشه و سرقفلی در شرایط خاصی مانند عدم پرداخت اجاره، تعدی و تفریط، تغییر شغل و انتقال به غیر نیز برای مالک فراهم است.

اگر با مشکلات حقوقی در مورد کسب و کار و ملک خود دست و پنجه نرم می کنید گروه حقوقی نیکرا در کنار شماست تا در سریعترین زمان ممکن مشکل شما را حل کند.

سوالات متداول، شرایط استقاط حق کسب و پیشه

آیا فوت مالک سرقفلی مغازه باعث اسقاط حق سرقفلی می‌شود؟

با وجود اینکه سرقفلی از دارایی های غیر مادی به شمار می رود؛ اما با فوت صاحب آن از بین نخواهد رفت و حتی می تواند به ارث نیز برسد. البته نحوه تقسیم سرقفلی پیچیدگی های قانونی خاصی دارد؛ چرا که حق کسب و پیشه یا سرقفلی میزان مشخصی ندارد که به وراث به اندازه سهم شان واگذار شود؛ در نتیجه انحصار وراثت سرقفلی متفاوت است.

آیا حق سرقفلی مشمول مالیات می شود؟

بله؛ حق سرقفلی یک مبلغ توافقی است که مشمول مالیات می شود.

آیا حق سرقفلی قابل ضمانت و توقیف است؟

بله؛ حق سرقفلی می تواند مورد توقیف قرار بگیرد یا به عنوان ضمانت نیز استفاده شود.