جرایم کیفری جرایمی هستند که علیه جامعه و نظم عمومی صورت می‌گیرند. مثلاً دزدی، قتل، کلاهبرداری و… جرایم کیفری محسوب می‌شوند. این جرایم باعث ایجاد ناامنی و اختلال در زندگی افراد جامعه می‌شوند و مجازات آنها نیز معمولاً سنگین‌تر است. جرایم کیفری به دسته‌های مختلفی مانند جرایم علیه اشخاص، جرایم علیه اموال تقسیم می‌شوند که هر کدام مجازات خاص خود را دارند.
در صورتی که با اتهاماتی نظیر کلاهبرداری، سرقت، ضرب و جرح و … مواجه هستید، تیم حقوقی نیکرا به عنوان بهترین وکیل مشهد به شما این اطمینان را می‌دهد که با بهره‌گیری از دانش حقوقی به‌روز و شناخت دقیق از روندهای قضایی، بهترین دفاع ممکن را از حقوق شما به عمل آورد.
جرایم کیفری چیست؟
در قانون دو نوع جرم وجود دارد: جرم مدنی و جرم کیفری. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های جرایم کیفری و مدنی در ماهیت عمل مجرمانه نهفته است. جرایم کیفری، اعمالی هستند که به نظم عمومی جامعه آسیب می‌رسانند و از سوی دولت مجازات می‌شوند. در مقابل، جرایم مدنی، اعمالی هستند که به حقوق خصوصی افراد لطمه میزنند و هدف از پیگیری آنها، جبران خسارت وارده به فرد زیان‌دیده است. همچنین، مجازات جرایم کیفری معمولاً شامل حبس، جزای نقدی، یا مجازات‌های تکمیلی است، در حالی که در جرایم مدنی، هدف اصلی جبران خسارت است و مجازات‌های کیفری معمولاً اعمال نمی‌شود.
جرایم کیفری شامل چه مواردی است؟
برای درک بهتر این موضوع چند نمونه از جرایم کیفری را بر می شماریم که بهتر متوجه این موضوع شوید. برخی از جرایم کیفری مهم عبارتند از:
- کلاهبرداری
- سرقت
- قتل
- تجاوز
- حمل اسلحه
- خرید و فروش مواد مخدر
- دزدی
جرایم کیفری چگونه طبقه بندی می شوند؟
با توجه به تقسیم‌بندی اولیه جرایم کیفری به عمومی و خصوصی، می‌توان به بررسی دقیق‌تر هر یک از این دسته‌ها پرداخت.
جرایم کیفری عمومی چیست
جرایم عمومی جرایمی هستند که به دلیل ماهیت آنها، تعقیب آنها مستقل از اراده شاکی بوده و به دلیل تهدید نظم عمومی جامعه، مورد پیگرد قرار می‌گیرند. مواردی مانند اسید پاشی یا قتل که علاوه بر جنب شخصی، افکار و احساسات عمومی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد شامل این مورد است.
جرایم کیفری شخصی چیست
جرایم خصوصی جرایمی هستند که با شکایت شاکی خصوصی قابل تعقیب بوده و در صورت گذشت شاکی، تعقیب قضایی آنها متوقف می‌شود. جرایم کیفری شخصی خود به زیر دسته های مختلفی تقسیم می شود که در ادامه به آنها می پردازیم:
جرایم کیفری با انگیزه خشونت
که این جرایم شامل موارد زیر می شود:
- آتش سوزی
- آدم ربایی
- آزار دادن کودکان
- تجاوز
- ضرب و شتم
جرایم کیفری در مورد اموال و دارایی ها
جرایم علیه اموال به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر یک با روش‌های گوناگونی به مالکیت افراد تعدی می‌کنند. از جمله این جرایم می‌توان به سرقت اموال دیگری، کلاهبرداری، تصرف غیر قانونی، جعل و استفاده از سند مجعول، و تخریب اموال اشاره کرد. سرقت به معنای بردن مال منقول دیگری بدون رضایت مالک است. کلاهبرداری نیز نوعی جرم است که در آن مجرم با فریب و نیرنگ، مال دیگری را به تصرف خود درآورد. اختلاس نیز بردن مال دیگری است که به موجب قانون در اختیار فرد قرار گرفته است.
جرایم کیفری مالی
جرایم مالی طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های مجرمانه را شامل می‌شود که از جمله آنها می‌توان به فرار مالیاتی، اختلاس، پولشویی، ارتشاء و… اشاره کرد. این جرایم اغلب با هدف کسب سود نامشروع و به ضرر افراد یا سازمان‌های دیگر صورت می‌گیرد و میتواند خسارات مالی و معنوی جبران‌ناپذیری به بار آورد.
جرایم کیفری اینترنتی
جرایم اینترنتی به جرایمی گفته می شود که مجرم با کمک از یک سری ابزارها و دانش تخصصی خود و استفاده از ضعف های امنیتی وب سایتها و اپلیکیشن و همچنین ضعف سواد اینترنتی افراد اقدام به دزدی یا اخاذی از افراد در فضای اینترنت می کند
با گسترش روزافزون جرایم سایبری و تهدیدات اینترنتی، لزوم آگاهی‌بخشی به عموم مردم بیش از پیش احساس می‌شود. در این راستا، آموزش اصول اولیه امنیت سایبری در مدارس و دانشگاه‌ها میتواند گامی موثر در جهت کاهش آسیب‌پذیری افراد در برابر حملات سایبری باشد؛ چرا که تنها با افزایش سطح آگاهی عمومی می‌توان از وقوع بسیاری از جرایم سایبری پیشگیری کرد. از سوی دیگر، رسانه‌های جمعی با اطلاع‌رسانی به موقع در مورد آخرین تهدیدات سایبری و ارائه راهکارهای مقابله با آنها، نقش مهمی در ارتقای امنیت سایبری جامعه ایفا می‌کنن
انواع مجازات جرایم کیفری
با توجه به اهمیت حفظ ارزش‌های اخلاقی در جامعه، هرگونه رفتاری که به این ارزش‌ها لطمه بزند، نه تنها از نظر قانونی بلکه از نظر اجتماعی نیز مذموم است. در این راستا، قوانین اسلامی به عنوان یک چارچوب جامع برای حفظ این ارزش‌ها، هرگونه عمل خلاف اخلاق را قابل مجازات دانسته است. لذا، برای حفظ سلامت اجتماعی و پیشگیری از بروز آسیب‌های اخلاقی، لازم است که افراد به رعایت این قوانین اهتمام ورزند
در قانون مجازات اسلامی در کشور ایران، مجازات ها در ۴ دسته اصلی تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:
حدود، قصاص، دیات و تعزیرات. هر یک از این دسته‌ها مجازات‌هایی را شامل می‌شود که بر اساس نوع جرم و میزان خسارت وارده به فرد یا جامعه تعیین می‌گردد.
- حدود مجازات‌هایی هستند که در شرع اسلام برای جرایم مشخصی تعیین شده‌اند و میزان و نوع آنها تغییرناپذیر است.
- قصاص به معنای برابرسازی مجازات با جرم است و در جرایم علیه نفس و عضو اجرا می‌شود.
- دیات نیز نوعی مجازات مالی است که برای جبران خسارات وارد شده به فرد یا اموال او پرداخت می‌شود.
- تعزیرات اما مجازات‌هایی هستند که توسط حاکم شرع برای جرایمی که در شرع اسلام حدی برای آنها تعیین نشده است، تعیین می‌گردد.
حکم کیفری چیست؟
به حکمی که در دادگاه توسط قاضی و با توجه به ادله و شواهد موجود صادر و به طرفین ابلاغ می شود حکم کیفری می گویند
با توجه به اهمیت بالای احکام کیفری در تعیین سرنوشت افراد، قانونگذار برای صدور این احکام، شرایط و تشریفات خاصی را در نظر گرفته است. به عنوان مثال، قاضی موظف است قبل از صدور حکم، به تمامی ادله و دفاعیات طرفین رسیدگی کرده و دلایل قانونی کافی برای صدور حکم داشته باشد. همچنین، حکم کیفری باید به طور دقیق و روشن تنظیم شده و تمامی حقوق قانونی طرفین در آن رعایت شود. رعایت این شرایط و تشریفات، تضمینی بر عادلانه بودن احکام کیفری و احترام به حقوق شهروندی است.
انواع دادگاه کیفری
همانطور که پیشتر اشاره کردیم دادگاه ها به دو دسته دادگاه کیفری و دادگاه مدنی تقسیم می شوند. در این بخش می خواهیم انواع دادگاه کیفری را بررسی کنیم.
مطابق ماده ۲۹۴ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه‌های کیفری به پنج دسته تقسیم می‌شوند که هر یک صلاحیت رسیدگی به جرایم خاصی را دارند. دادگاه کیفری یک به جرایم عمومی از قبیل قتل، سرقت و ضرب و جرح رسیدگی می‌کند، در حالی که دادگاه کیفری دو به جرایم خاص اقتصادی مانند اختلاس و کلاهبرداری اختصاص دارد. دادگاه کیفری سه به جرایم مطبوعاتی و رسانه‌ای، دادگاه کیفری چهار به جرایم مربوط به امنیت کشور و دادگاه کیفری پنج به جرایم اطفال و نوجوانان رسیدگی می‌نماید. این تقسیم‌بندی با هدف تخصصی شدن رسیدگی به جرایم مختلف و افزایش دقت و سرعت در صدور آراء صورت گرفته است.
کلام آخر
همانطور که گفته شد در این مقاله به دنبال پاسخ این سوال بودیم که جرایم کیفری چیست. جرایم به دو دسته کیفری و مدنی تقسیم می شوند و هر یک از آنها در دادگاه مخصوص خود که صلاحیت رسیدگی به آن را دارد بررسی می شود. همچنین در مورد انواع مجازات از حد گرفته تا قصاص صحبت کردیم و شرایط هر کدام را نیز بررسی کردیم. همچنین جرایم کیفی عمومی و خصوصی و مصادیق هر کدام را نیز برشمردیم.
در انتها ذکر این نکته ضروری ست که گروه حقوقی نیکرا با سال‌ها تجربه در زمینه حقوق کیفری، آماده است تا با ارائه مشاوره حقوقی دقیق و دفاع قاطع در دادگاه، از حقوق شما به بهترین نحو دفاع کند. ما با شناخت عمیق از قوانین کیفری و رویه‌های قضایی، راهکارهای مناسب برای هر پرونده را ارائه می‌دهیم و به شما کمک می‌کنیم تا با کمترین آسیب از این بحران عبور کنید. اعتماد به ما، یعنی اطمینان از آینده‌ای روشن‌تر.
سوالات متداول
تفاوت جرم کیفری و مدنی چیست؟
جرایم کیفری جرایمی هستند که بیشتر جنبه عمومی داشته و نظم و امنیت عمومی را برهم میزنند اما جرایم مدنی بیشتر خصوصی بوده و باعث ضرر و زیان به شخص می شوند.
جرایم کیفری به چند بخش تقسیم می شوند؟
در یک تقسیم بندی کلی جرایم کیفری به دو بخش عمومی و شخصی تقسیم بندی می شوند.
